UMMU AMMARAH
ALOR SETAR: Al-Tarikh Salasilah Negeri Kedah Darul Aman merupakan manuskrip yang diiktiraf Pertubuhan Pendidikan, Saintifik dan Kebudayaan Bangsa-Bangsa Bersatu (UNESCO) dan didaftarkan Warisan Dunia pada 8 Mei 2024.
Manuskrip itu ditulis Muhammad Hassan Dato' Kerani Muhammad Arshad pada 5 Januari 1927 bersamaan 1 Rejab 1345 Hijrah dalam tulisan jawi.
Dokumen itu sekarang berada di Pusat Koleksi Manuskrip Dewan Bahasa dan Pustaka.
Pengerusi Persatuan Sejarah Malaysia Cawangan Kedah, Dr Ibrahim Bakar berkata, manuskrip terbabit mengandungi maklumat sejarah Kedah yang mendalam termasuk garis masa pemerintahan, peristiwa besar dan tokoh penting negeri.
Katanya, buku itu penting untuk orang Kedah dan seluruh rakyat Malaysia.
“Kita sedang usahakan untuk diangkat menjadi karya agung,” katanya ketika ditemui baru-baru ini.
Dr Ibrahim antara individu yang memain peranan mengumpul maklumat, menterjemah manuskrip dan menghasilkan buku-buku ilmiah yang menjadi rujukan generasi akan datang.
Beliau turut menghasilkan hampir 20 buku pelbagai tema sejarah dan budaya, antaranya Pengenalan Mata Wang Alam Melayu Zaman Tradisional yang menembusi pasaran Indonesia.
Beliau juga memiliki hampir 2,000 keping koleksi mata wang lama yang akan dipamerkan dalam galeri khas.
“Wang lama bukan sekadar objek antik, tetapi cerita tentang hubungan dagang, pengaruh politik dan kekuatan sesebuah kerajaan.
“Indikator utama kekuatan sesebuah kerajaan ialah keutuhan ekonominya, khususnya kestabilan mata wang. Amerika Syarikat kita anggap kuat kerana mata wang mereka kukuh. Jepun, Singapura ekonomi mereka stabil.
"Begitu juga Kedah pada zaman dahulu. Mata wangnya hebat, ekonomi kukuh, maka kerajaannya kuat,” jelas beliau.
Hampir separuh abad hidupnya ditumpukan membongkar, menulis dan membukukan sejarah kerajaan Islam khususnya di rantau Asia Tenggara, dengan fokus negeri Kedah.
Beliau juga berkata, penulisan berasaskan kajian lapangan, rujukan manuskrip dan sumber primer adalah kunci untuk memastikan fakta sejarah kekal tepat dan berautoriti.
“Kalau kita tak jaga sejarah sendiri, orang lain akan tentukan cerita kita,” ujarnya.
Ditanya mengenai kemerdekaan, beliau menegaskan penting memahami makna sebenar merdeka.
Kata beliau berdasarkan Kamus Dewan, merdeka bermaksud bebas dari penjajahan atau tuntutan pihak lain.
“Bebas di sini bukan bermakna tiada peraturan. Sama seperti individu, walaupun bebas dari kawalan keluarga apabila dewasa, kita tetap tertakluk pada undang-undang Allah, al-Quran, Hadis dan peraturan masyarakat,” katanya.
Sejarah Kedah
Beliau menolak naratif bahawa Kedah pernah dijajah sepenuhnya.
Ujar beliau sejak penubuhan Kesultanan Kedah pada 1136 Masihi di bawah Sultan Muzaffar Shah, kedaulatan negeri sentiasa terpelihara walaupun ada hubungan naungan dengan kerajaan Sriwijaya, Langkasuka atau Perlak.
“Orang Portugis, Belanda, British datang ke rantau ini, tapi kuasa mereka terhad. Melaka mereka kuasai, tapi Kedah, Aceh, Jawa mereka tidak mampu tawan sepenuhnya. Kedah kekal ada undang-undang sendiri,” kata beliau.
Masyarakat Kedah pernah melalui fasa kepercayaan Hindu-Buddha sebelum Islam mula berkembang kesan pengaruh pedagang Muslim dari India.
Islam masuk secara aman ke Kedah seawal abad ke-9 Masihi. Buktinya penemuan batu bersurat Ibnu Sirdhan bertarikh 214 Hijrah bersamaan 829 Masihi di Tupah, Lembah Bujang.
Turut ditemui mata wang Khalifah Almutawakkil dari Kerajaan Abbasiyah.
Dr Ibrahim berkata, Islam dipercayai bertapak kukuh di Kedah selepas dibantu kerajaan Perlak dan Sumatera, walaupun menghadapi penentangan daripada kelompok penganut Buddha.
Katanya sejarah Kedah tidak dapat dipisahkan daripada konflik agama di Asia Tenggara termasuk peperangan antara penganut Islam dan Buddha yang digambarkan sebagai perang musuh bisik.
“Kita berusaha bina pusat rujukan masyarakat. Kerajaan negeri dah beri sebuah rumah untuk dijadikan pusat aktiviti dan mini perpustakaan. Kita simpan artikel, manuskrip, koleksi, dan bahan rujukan untuk generasi akan datang,” katanya.
Baginya, memupuk semangat patriotisme tidak dapat lari daripada mengukuhkan kesatuan rakyat.
“Kalau kita fokus pada perbezaan, kita akan berpecah. Kena cari persamaan, satukan pendidikan kebangsaan, satukan bahasa pengantar seperti di Thailand, Indonesia, Amerika.
"Kalau tak mahu ikut satu pengantar pendidikan, bererti kita tak mahu mengakui kedaulatan Raja yang memerintah sesuatu negeri, ini adalah punca masalah kurang perpaduan rakyat,” tegasnya.
Beliau memberi peringatan orang Melayu Kedah bukan bangsa lekeh kerana sejarah kita membuktikan Kedah berdiri sebagai kerajaan berdaulat sejak ratusan tahun.
"Jangan biarkan orang lain menulis sejarah kita nanti kita hanya jadi watak sampingan dalam kisah tanah air sendiri," katanya.
Dr Ibrahim dianugerah Anugerah Khas Pemuziuman Negara sempena Hari Muzium Negara Peringkat Kebangsaan pada 29 Julai lalu.
0 Comments